Mięśnie

Jeden z narządów dodatkowych gałki ocznej, stanowią mięśnie gałki ocznej (musculi bulbi oculi) wymienione w tabeli obok. Unerwione są przez nerwy czaszkowe III, IV i VI oraz część współczulną układu autonomicznego (mięsień oczodołowy).
Do aparatu ruchowego należą cztery mięśnie proste i dwa mięśnie skośne. Wszystkie mają swój początkowy przyczep na pierścieniu ścięgnistym wspólnym, poza mięśniem skośnym dolnym, który rozpoczyna się na kości łzowej. Włókna mięśnia skośnego górnego w swym przebiegu zakręca pod kątem ostrym na bloczku.
Mięśnie proste kończą się na odpowiednich powierzchniach gałki ocznej zgodnie ze swoimi nazwami i przed jej równikiem, natomiast mięśnie skośne mają przyczepy końcowe za równikiem.

Podniebienie (łac. palatum) – górna część jamy gębowej kręgowców. Stanowi ścianę między jamą gębową i nosową.

Dzielimy je na :

Podniebienie miękkie (łac. palatum molle, velum palatinum) – część podniebienia człowieka w części tylnej jamy ustnej, dochodzi do gardła i stanowią go mięśnie, rozcięgno i gruczoły zawarte między górną i dolną warstwą błony śluzowej. W przeciwieństwie do podniebienia twardego nie zawiera zrębu kostnego. Zakończone jest ono stożkowatym przedłużeniem, tzw. języczkiem (łac. uvula)
Podniebienie miękkie unerwiają nerwy podniebienne mniejsze a unaczynienie prowadzą t. podniebienna wstępująca, tt. podniebienne mniejsze oraz gałązki tętnicy gardłowej wstępującej

Podniebienie twarde (łac. palatum durum) – tworzy sklepienie jamy ustnej właściwej, znajduje się w jej części przedniej, zawiera zrąb kostny (blaszki poziome kości podniebiennych oraz wyrostki podniebienne szczęk). Jest pokryte nabłonkiem wielowarstwowym płaskim rogowaciejącym, między którym a okostną w tylnej części podniebienia występują gruczoły ślinowe (łac. glandulae palatinae), produkujące ślinę śluzową. Błona śluzowa przedniej części podniebienia twardego jest silnie zrośnięta z okostną.
Podniebienie twarde unerwiona czuciowo nerw podniebienny większy (czuciowo podniebienie twarde oraz współczulnie i przywspółczulnie gruczoły podniebienne). Unaczynienie prowadzi tętnica podniebienna większa.

Połykanie – odruch polegający na przechodzeniu pożywienia z jamy ustnej poprzez gardło i przełyk. Analogicznie, wyróżnia się trzy fazy procesu połykania: ustną, gardłową i przełykową. Jedynie faza ustna, którą poprzedza proces żucia, ma charakter dowolny.

Faza ustna

      Jest to jedyna dowolna faza połykania, zależna od ośrodków ruchowych kory mózgowej. Dzięki skurczowi mięśnia poprzecznego języka i mięśnia bródkowo-językowego, rozdrobniony i zmieszany pokarm zostaje uformowany w kęs pokarmowy i ułożony na języku. Zostaje on później przesunięty do ustnej części gardła. W trakcie przechodzenia pokarmu przez cieśń gardła zostają podrażnione receptory, co prowadzi do uniesienia i napięcia podniebienia miękkiego (zamknięcie drogi do jamy nosowej), zbliżenia do siebie łuków podniebiennych (zamknięcie drogi do jamy ustnej) oraz uniesienia krtani, zamknięcia szpary głosowej i nagłośni (zamknięcie dróg oddechowych).

Cała faza ustna trwa około 0,3 sekundy

Faza gardłowa

      W tej fazie pokarm jest przesuwany przez gardło dzięki skurczom mięśni okrężnych gardła (zwieraczy gardła górnych, środkowych i dolnych). Konieczne jest jednocześnie rozluźnienie górnego zwieracz przełyku (UES). Tworzy się fala perystaltyczna powodująca wzrost ciśnienia w gardle. Fala perystaltyczna przesuwa się z prędkością ok. 5–10 cm/s. Z chwilą przejścia kęsa pokarmowego do przełyku ponownie zamyka się górny zwieracz przełyku.

Faza gardłowa trwa około 1,5 sekundy.

Faza przełykowa

      Pokarm przechodzi przez przełyk dzięki fali perystaltycznej zapoczątkowanej w gardle. Po zakończeniu fazy gardłowej otwiera się również droga do jamy nosowej, a także rozszerza szpara głośni – zastaje przywrócone oddychanie.

      Po dojściu pokarmu do dolnego zwieracza przełyku , ulega on rozkurczowi a ciśnienie w nim spada (jednak nigdy poniżej ciśnienia obecnego w żołądku – zapobiega to powstawaniu refluksu).

      Przy tzw. "piciu duszkiem" (szybkie, powtarzające się po sobie ruchy połykowe) nie obserwuje się kolejnych zespołów połykania; przełyk utrzymuje się w stanie rozkurczu, a perystaltykę można zarejestrować tylko przy pierwszym i ostatnim połknięciu.